Kopce Krakowa - część 7, Kopiec Wawelski
Z Kopcem Wawelskim jest wielce dyskusyjna sprawa. Obecnie jest odbudowany mały kopczyk umiejscowiony w pobliżu kas i kawiarni Słodki Wawel, ale to tylko tak dla turystów.
Poniższe zdjęcie nowego Kopca Wawelskiego jest zrobione aparatem BlueTech,
a to poniżej - zwykłym aparatem.
Kopiec Wawelski w swoim wykładzie o kopcach krakowskich potraktowałem trochę po macoszemu, a temat jest intrygujący. Wikipedia w jednym miejscu tak mówi o Kopcu Wawelskim:
"Kopiec Wawelski – nieistniejący kilkumetrowej wysokości kopiec, usypany najprawdopodobniej na przełomie VII i VIII w. n.e. na Wzgórzu Wawelskim, zlikwidowany na początku XIX w."
I dalej:
"Informacji o kopcu na Wawelu zachowało się bardzo niewiele. Fakt jego istnienia potwierdza jednak ikonografia z dawnych epok. Trudno obecnie sprecyzować datę powstania nasypu, choć liczne zbieżności z wczesnośredniowiecznymi kopcami Krakowa, nasuwają przypuszczenie, że powstał on w okresie podobnym co one, tj. około 700 r. n.e. Kopiec pełnił najprawdopodobniej funkcje sakralno-sepulkralne (być może również sądowe - Janusz Roszko wysunął hipotezę, jakoby władcy piastowscy wydawali zeń wyroki), a usunięty został zapewne na początku XIX w., w trakcie wyburzania przez Austriaków kościołów św. Michała i św. Jerzego"
Ale ta sama Wikipedia w innym miejscu, gdy opisuje Wawel i jego historię, ani słowem nie zająknie się o Kopcu Wawelskim. Jedynie podaje taką informację:
"W czasach przed- i wczesnopiastowskich w miejscu późniejszych kościołów św. Jerzego oraz św. Michała (tzw. jednostka osadnicza jerzycko-michalska) na wzgórzu prawdopodobnie znajdowało się miejsce kultu pogańskich Słowian"
Nawet przedstawia plan Wawelu, ponoć z roku 1796, na którym nie ma zaznaczonego kopca.
A tu ten sam plan . ale trochę wyraźniejszy.
Na powyższym planie nie ma zaznaczonego kopca, a co ciekawe, wygląda na to, że budynek Wikarówki i kas katedry już istniał w stanie podobnym jak obecnie, co widać na mapie z Geoportalu przedstawionej poniżej. Na tym planie nawet nie ma miejsca na jakiś kopiec, chyba, że bardzo mały. Ale na takim kopcu żadne wiece słowiańskie, czy obrzędy pogrzebowe raczej by się nie odbyły.
Wydaje się, że Wikipedia w tym względzie mija się z prawdą, bo w książce "Kraków w odnowie" jest pokazane zdjęcie z 1840 roku, gdzie Wikarówki w obecnym kształcie jeszcze nie ma. Jest tam jakiś budynek z lewej strony obrazu, ale mniejszy i cofnięty do tyłu.
Wikarówka musiała zostać dobudowana później, bo na zdjęciach, które zrobiłem widać jej niedopasowanie do wcześniejszego budynku.
Jest i zdjęcie tego budynku zrobione kamerą podczerwoną.
Poniższe zdjęcie zostało zrobione z użyciem filtra z dwucjaniną.
Wawel musiał być ważnym punktem dla starożytnych ludów, gdyż Władysław Góral w swoim artykule dla czasopisma Geodezja (tom 12, zeszyt 2/1, rok 2006), opisując zależności astronomiczne miedzy kopcami w Krakowie, wyróżnił Wieżę Zygmuntowską jako jeden z istotnych obiektów związanym ze zjawiskami astronomicznymi.
Gdzie ten kopiec mógł być?
Na portalu ciekawi-krakowa, który w tajemniczy sposób zniknął z internetu, znalazłem takie mapki sporządzone przez Austriaków.
Na planie z prawej strony widać na dole kościół św. Michała powyżej Kopiec Wawelski, a nad nim kwadrat wskazujący na budynek, który dzisiaj przylega do Wikarówki. Ponad kopcem, na planie zaznaczona jest Baszta Złodziejska, która na współczesnym planie Wawelu zaznaczona jest w zupełnie innym miejscu (na czerwono).
Na planie Wawelu zamieszczonym w Wikipedii, który pochodzi ponoć z roku 1796 Baszta Złodziejska pokazana jest w tym samym miejscu, co na współczesnym planie.
Ale gdy spojrzymy na mapę lidarową z Geoportalu, to zobaczymy, że w miejscu Wikarówki znajdował się jakiś inny obiekt wyglądający na kopiec.
Być może kopiec znajdował się właśnie w tym miejscu. Wierzono, że wychodzą z niego moce piekielne, więc z dwóch stron otoczono go kościołami oddzielając kopiec, od części mieszkalnej Wawelu. Pewnie to był powód, że jeden z kościołów był pod wezwaniem św. Jerzego. który pokonał smoka, a drugi Michała, który pierwszy stanął do walki przeciw zbuntowanym aniołom. Katedra Wawelska oddzielała kopiec od pomieszczeń królewskich.